Bertrand Sourdais leren kennen, de vigneron uit Soria
Vriend van zijn vrienden, Bertrand Sourdais is een wijnbouwer in hart en nieren van Franse afkomst die zijn wortels in Spanje heeft gevestigd. Met meer dan 24 jaar werkervaring in het minst bekende deel van de Ribera del Duero, sinds zijn aankomst in 1999, zag hij snel het immense potentieel van de regio. Vooral vond hij in de ongerepte oude wijngaarden van Soria een ware schat. In 2011 richtte hij Dominio de Es op met het Franse concept van Domaine en een tweede wijnhuis, Antídoto, om te laten zien dat er ook een meer vloeiende, vrolijke en speelse Ribera Soriana bestaat. Maar alsof dat nog niet genoeg was, is hij ook verantwoordelijk voor de wijnen die uit zijn familiebedrijf Domaine de Pallus in de Loire (Frankrijk) komen en voor die van Galia, een Sorische wijnmakerij die hij onlangs heeft overgenomen van zijn vriend, de vigneron Jerôme Bougnaud. Kortom, vier eigendommen die uit dezelfde handen komen, maar elk met een eigen persoonlijkheid. Het is een waar genoegen om een glas wijn met hem te delen.
1- Met niet minder dan vier generaties wijnbouwers achter je, beweeg je je in de wijngaard als een vis in het water. Wat is je eerste herinnering aan wijn uit je jeugd op de boerderij van je ouders in de Loire?
Toen ik klein was, liet mijn vader me in de kelder de flessen vullen, maar als ik te veel inschonk, nam ik een slok om het niveau gelijk te maken. Ik herinner me dat mijn vader me op een dag betrapte met wijnvlekken op mijn lippen.
2- Opgroeien in zo'n landelijke omgeving lijkt erop te wijzen dat je pad al op jonge leeftijd was uitgestippeld. Maar wat was het dat je echt greep en je deed beseffen dat je je aan de wijnbouw wilde wijden?
In Bordeaux ontdekte ik de magie van de wijngaarden. Tot dan toe voelde ik me thuis in de Loire. Maar eenmaal daarbuiten, zonder referenties, alleen in Bordeaux, opende zich een wereld die me betoverde en realiseerde ik me dat dit echt is wat ik wilde doen.
3- Tijdens je oenologische opleiding heb je gewerkt bij legendarische wijnhuizen zoals Clos Rougeard in de Loire, Mouton Rothschild, Château Léoville Las Cases, Alvaro Palacios en Château Nénin in Bordeaux. Wat bracht je ertoe de Pyreneeën over te steken?
In Bordeaux ontmoette ik Ricardo Pérez Palacios, "Titín" voor vrienden, en hij nodigde me uit voor de feesten van zijn dorp in Alfaro (La Rioja). Het was 1996. Tot dan toe was ik onbekend met de wijngaarden van het schiereiland.
4- In 1999 vestigde je je in Soria, een provincie die niet hetzelfde prestige genoot als de naburige Valladolid en Burgos. Waarom koos je voor het minst gewaardeerde deel van de Ribera del Duero?
Toen ik in Soria aankwam, wist ik niet welke gebieden meer of minder prestige hadden. Ik wist niets van de regio. Dus ik kon geen vooropgezette ideeën hebben over de plek. Op dat moment werd ik betoverd door de hoogte, de kou en de oude vrijstaande wijnstokken. Waarden die ik nog steeds koester.
5- In Soria startte je Dominio de Atauta, een project dat verraste door tegen de stroom in te gaan van wat tot dan toe in Ribera del Duero was gedaan. Waarin braken jullie door? Wat neem je mee uit die periode?
Persoonlijk was het een leerperiode waarin ik de bodem, het klimaat en de wijngaard ontdekte en leerde kennen. Een leerproces van de regio. Op globaal niveau was het een project waarvan de tandwielen snel in beweging kwamen. Als je tegen de stroom in gaat, is het gemakkelijk om op te vallen. Ten eerste door wijnen te maken die frisser en evenwichtiger waren dan wat tot dan toe in dit gebied werd geproduceerd, en ten tweede door een zeer goed distributienetwerk te hebben. Twee componenten die ons snel deden stijgen.
6- Je hebt ooit gezegd dat om een goede wijn te maken, je "idee en gebaar" nodig hebt, dat wil zeggen, een duidelijk concept en een savoir-faire. Denk je dat het in de wijnwereld moeilijk is om je idealen te behouden om je doel te bereiken?
Het is erg moeilijk omdat we constant worden gebombardeerd met nieuwe trends, modes en invloeden. Het ergste is om vooropgezette ideeën te hebben die je kunnen vertragen en je op het verkeerde pad kunnen brengen. Maar bovendien hebben we in ons vak maar één kans per jaar om een wijn te maken. We kunnen het ons niet veroorloven om te falen en het is moeilijk om risico's te nemen.
7- Na tien jaar werken bij Atauta, waag je de sprong met je nieuwe project, Dominio de Es. In een moment waarin je je eigen stem kunt laten horen, denk je dat de wijnbouwkundige invloed van je familiebedrijf in Chinon terug te zien is in wijnen zoals La Mata, La Diva of Viñas Viejas de Soria?
Ja, het weerspiegelt de invloed omdat we dezelfde structuur volgen als in Frankrijk. Wijnen gemaakt per perceel en coupage met de beste crus van het dorp.
8- De wijngaarden die je cultiveert, bewerk je op basis van percelen, een Bourgondisch concept dat vaak botst met cijfers en rentabiliteit. Denk je dat de toekomst van Ribera del Duero ligt in de diversificatie van bodems?
Ik denk niet dat het de oplossing is. Steeds meer mensen willen meer weten over wijn en als ze in Bourgondië aankomen, raken ze in de war. Niemand is in staat om alle percelen die er bestaan te kennen. Stel je voor dat je hetzelfde probeert te doen in de 30.000 hectare van de Ribera del Duero. Naar mijn mening zou een eerste stap zijn om de gebieden per provincie te organiseren (zoals in Rioja). Op deze manier kan het publiek het begrijpen en weten waar het zich op de kaart bevindt. Ik denk dat het een zeer goede optie zou zijn om de structuur te verfijnen. Een zachte classificatie die goed wordt opgenomen en niet intimideert. Evenzo ben ik van mening dat in een wijn de menselijke factor voor 50% of meer meetelt. Eenzelfde terroir heeft niet hetzelfde resultaat met de ene of de andere vigneron. Hoe weerspiegel je dit in een classificatie?
9- Je tweede project, ook in Ribera del Duero, is Antídoto. Is de naam "Antídoto" bedoeld om tegenwicht te bieden aan wat je niet leuk vindt in de wijnwereld?
Toen ik Dominio de Atauta verliet, was ik niet op mijn best en het starten van mijn eigen project diende als remedie voor mijn slechte gemoedstoestand. Een echt antídoto!
10- Met je instapwijn, Antídoto, presenteer je een nieuwe, speelsere Ribera del Duero. Met La Hormiga, een authentieke versterkte wijn en met Le Rosé en Roselito, geef je een stem aan de roséwijnen van de regio. In één woord, kun je ons vertellen wat elk van hen je biedt?
Ik zou de vier wijnen omschrijven met het woord "Actualisering". In feite hebben we een reset gedaan van het ongelooflijke historische erfgoed dat er in Soria is. Oude wijngaarden die we hebben weten te interpreteren met de nieuwe tijden.
11- In Domaine de Pallus, het familiebedrijf dat je hebt in Chinon, onthult je werk vooral de charme en het historische karakter van cabernet franc. Wat heeft Ribera gemeen met de Loire waardoor je je er thuis voelt?
Als er iets is dat de Loire en Ribera del Duero gemeen hebben, is het dat beide de invloed en het belang van de rivier weerspiegelen in de ontwikkeling van de wijnbouw en de wijnproductie.
12- En er zijn er geen drie zonder vier. Nu ben je begonnen aan een nieuw initiatief, waarbij je het beheer van Galia op je hebt genomen, een wijnmakerij in Castilla y León die opvalt door zijn oude wijngaarden langs de Duero. Wat zou je benadrukken over de stijl van de wijnen van deze wijnmakerij?
Bij het doorkruisen van oude wijngaarden in Soria, als er iets is dat benadrukt moet worden over de stijl van de wijnen van dit project, is het hun anarchistische karakter. Dat wil zeggen, omdat ze niet binnen de denominatie vallen en met minder interventiewerk, zijn het vrijere wijnen. Aan de ene kant is Las Aldeas de Galia een dorpswijn waarin we een vrije interpretatie hebben gemaakt. Aan de andere kant, Galia Clos Santuy, zijn oudere broer, omdat het een Cru is, toont specifieke kenmerken die het een eigen identiteit geven. Beide wijnen zijn echter 100% afkomstig van Sorische wijngaarden.
13- Onze ouders waren trouw aan een merk, tegenwoordig bindt niemand zich aan een merk. Wat zoekt het publiek van vandaag de dag? Denk je dat de nieuwe generaties het moeilijk hebben om te weten en te genieten van de wijncultuur?
Als het waar is dat elk individu uniek is, als we generaliseren, gaan de nieuwe generaties op zoek naar ontdekking. Elke fles is een reis, en het glas brengt je naar de plaats van herkomst. Daarna, als je ouder wordt, zoek je naar kwaliteit. Je weet meer over wijn en je kunt herkennen wanneer een wijn goed is, je vestigt je meer en reist minder.
14- Als goede vigneron ben je vast gepassioneerd door goede wijn, goed eten en goed gezelschap. Maar in het dagelijks leven, tussen stoïcisme (zelfdiscipline) en epicurisme (genotzucht), welke van de twee filosofieën is beter om de moderne wijnwereld het hoofd te bieden?
Als er iets goeds is aan ons vak, is het dat er geen grenzen zijn. Iedereen doet wat hij wil. Vrijheid hebben is een geluk en je hoeft je niet aan een stijl te binden. Als je van innoveren houdt, kun je experimenteren. Als je daarentegen een traditionalist bent, kun je de oude manier van doen volgen. Voor elk wat wils…
15- Tot slot, kun je ons een wijn aanbevelen die je onlangs heeft veroverd?
Er zijn er veel... Het is waar dat ik aangenaam verrast was door Les Pensées de Pallus 2019. Ik ben er trots op en ik denk dat deze jaargang zeer geslaagd is. Een wijn die me ook heeft veroverd is Giuseppe Mascarello Monprivato Gran Reserva 2015, een zeer open barolo waarin ik voor het eerst dit geweldige terroir zo duidelijk zag, een Rayas 2012 en een Trotanoy 2012, onlangs gedronken, wow! Wat heerlijk!