Kennismaking met Marcos Eguren, technisch directeur van Sierra Cantabria

Als vierde generatie van een familie die zich al sinds 1870 bezighoudt met de wereld van wijn in Rioja, lijkt het alsof zijn loopbaan al vastlag. Deze oenoloog en eigenaar van Viñedos y Bodegas Sierra Cantabria was, samen met zijn broer Miguel Ángel, de architect van een revolutie die Rioja-wijn in de jaren negentig op zijn grondvesten deed schudden en die zich heeft verspreid naar andere Spaanse wijngebieden met groot internationaal prestige, zoals Toro en Castiië-La Mancha. Erkend als "Wijnmaker van het Jaar" door wijngoeroe Tim Atkin, heeft hij nu een collectie van terroir-gedreven wijnen op zijn naam. Of zoals hij zelf zegt "wijnen die groot worden in de wijngaard".

Een kennismaking met Marcos Eguren, wijnmaker en technisch directeur van Bodegas Sierra Cantabria.

- Heb je ooit overwogen om als vierde generatie van een wijnmakersfamilie iets heel anders te gaan doen? Wat is het aan de wijngaard dat je fascineert?
Als kind wist ik helemaal niet wat ik later wilde worden. Als ik vijf minuten vrij had, stuurde mijn vader me naar de wijngaard of de wijnmakerij om mee te helpen. Ik ben de vierde generatie van een wijnmakersfamilie die eigen wijn aan de eindconsument verkoopt. Veel eerdere generaties waren echter ook al wijnmakers.
Ik ben geboren boven de wijnmakerij en de wijngaard zit in mijn DNA. Dus toen mijn vader, na de middelbare school op een moeilijke kostschool die mijn zin om te studeren had ondermijnd, erop aandrong dat ik zou gaan studeren, besloot ik oenologie te gaan studeren aan de Madrileense Escuela de la Vid. Er ging een wereld voor me open. Ik ontdekte alle emoties die konden worden opgewekt door wat ik mijn hele leven als een alledaagse gebeurtenis had gezien en gedaan. Het was een fantastische tijd waar ik met veel genegenheid aan terugdenk en de trigger die me diep verslaafd maakte aan wijn.

- Wie van je familie heeft de meest positieve invloed op je dagelijks leven gehad? En buiten je familie, kun je enkele van je mentoren noemen en hoe je hun lessen hebt toegepast in je werk?
Thuis is mijn vader mijn grootste invloed geweest. Met hem begon ik in de wijngaard te werken en wijn te maken. Hij vertelde ons altijd dat we open moesten staan voor de wereld en geïnteresseerd moesten zijn in het leren kennen van andere wijngebieden dan ons eigen gebied. Door andere plaatsen te ontdekken, krijg je culturele rijkdom en een bredere kijk op wijn.

Aan de andere kant vond ik op de Escuela de la Vid geweldige leraren die me leerden na te denken over elk van de stappen van wijn. Onder hen was Luis Hidalgo, auteur van enkele van de belangrijkste werken over Spaanse oenologie en wijnbouw, een van mijn grote mentoren. Vanaf dat moment heb ik mezelf ten doel gesteld om koolzuurmaceratie een waardige methode te maken. Een manier van wijn maken die al eeuwenlang bestond in de Rioja, maar zonder de zorgvuldigheid en kwaliteit die het verdiende.

- In je professionele carrière ben je altijd opgetrokken met je broer Miguel Ángel en het lijkt erop dat jullie het helemaal niet slecht hebt gedaan. Een perfect team waarbij jullie elkaars sterke punten en vaardigheden op een efficiënte en evenwichtige manier aanvullen.
Mijn broer en ik vullen elkaar absoluut aan. We werken al heel lang samen. Hij studeerde landbouwtechniek en deed daarna een MBA gericht op bedrijfsbeheer. Toen mijn vader in 1988 beroepsmatig scheidde van zijn broers en zussen, moesten we helemaal opnieuw beginnen. Ik zit in de productie, mijn broer Miguel in het management en mijn zwager Jesús in de commerciële afdeling, en we zijn met veel enthousiasme aan ons project begonnen. In het begin was ik het gezicht van het bedrijf, maar na een paar jaar, toen het project in de goede richting ging, ging de taakverdeling vanzelf, zonder er zelfs maar over te praten. Ik in productie en Miguel in management, controle en ontwikkeling.

- Elk van je projecten is een weerspiegeling van een landschap, het werk en de mensen en alleen al door te proeven weten ze je wijnen mensen te raken. Hard werken dat nu is erkend met de onderscheiding van "wijnmaker van het jaar" van de prestigieuze Britse auteur Tim Atkin in zijn 'Special Report Rioja 2023'. Wat betekent deze onderscheiding voor jou? Heb je veranderingen opgemerkt sinds de prijs?
Ik heb geen verandering opgemerkt. Maar ik ben er wel enorm blij mee. Atkin is een moedig persoon, die het heeft aangedurfd om een classificatie te maken voor de Grand Cru Classe de Bordeaux en hij heeft mijn volledige respect. Het is altijd leuk om zulke erkenning te krijgen, zoals die van Wine Enthusiast. Maar ik ben een dorpsjongen en prijzen als deze zijn soms wat groot voor me. Je moet ervan genieten zonder op je lauweren te rusten, want er zijn tegenwoordig echt hele goede wijnmakers.

- Je bent een onvermoeibare ontdekkingsreiziger van wijngaarden in verschillende wijngebieden in Spanje en wordt door vrienden en critici omschreven als een wijngaardverzamelaar. Wat moet een wijngaard hebben om je hart te stelen? Is het een garantie voor geweldige wijnen?
Ik zeg altijd dat wijn een wereld van emoties is, dus als ik verliefd wil worden op een wijngaard, moet hij emotie overbrengen. Toen ik in Toro aankwam en ongeënte wijngaarden ontdekte, was dat voor mij heel spannend. Als je voor een wijnstok staat die meer dan 100 jaar oud is en waaruit een druif groeit, gaan je haren recht overeind staan. De natuur is indrukwekkend en zonder te weten waarom zendt ze emoties uit. Uiteraard komen daarna de technische aspecten die de kwaliteit bepalen, maar met de natuur weet je het nooit, die kan je uiteindelijk altijd verrassen. Het geheim van de waarde van de wijnstok is hoe de zuiverheid ervan wordt overgedragen in de wijn.

- Je eerste succes was het verbeteren van de kwaliteit van rode wijnen met een koolzuurmaceratie met de wijn Sierra Cantabria Murmurón. Denk je dat de kwaliteit van de Rioja-wijnen sindsdien is verbeterd? Hoe staan de nieuwe generaties wijnboeren in Rioja er volgens jou voor?
Toen ik mijn studie had afgerond, vertrok ik met de obsessie om koolzuurmaceratie waardig te maken. Deze manier van wijn maken kwam net in de mode in de Beaujolais (Frankrijk), maar werd in Rioja al eeuwen gedaan. Hij werd echter op een ongeschoolde manier uitgevoerd. In die tijd was iedereen gebonden aan de wijnstok en werd er geen waarde aan gehecht. Door er meer aandacht aan te besteden worden gebreken vermeden en worden de optimale resultaten van maceratie met koolzuur versterkt. De frisheid, fruitigheid en vitaliteit van een jonge wijn die helemaal van ons is. Tegenwoordig zijn de wijnen absoluut verbeterd.
De nieuwe generaties zijn erg goed voorbereid, ze bewegen veel en ze bewegen goed, en ze zullen zeker ongelooflijke dingen doen. Als er iets is dat jonge mensen hebben, dan is het wel het verlangen om te innoveren. Ze zijn op zoek naar differentiatie om zich te onderscheiden van de rest. Hoewel ik nog steeds een klassieker ben en de beste wijnen vandaag de dag nog steeds de wijnen zijn die op traditionele wijze zijn gemaakt, heb ik hoge verwachtingen van deze nieuwe generaties.

- Dan maak je de sprong naar de productie van grote rode crianza-wijnen, een van de kenmerken die Rioja wijnen onderscheiden. Wat vind je van de classificatie van Rioja-wijnen op basis van rijping? Is het een onderscheidend kenmerk van de DOCa. dat behouden moet blijven of is het juist een aspect dat het karakter van de wijn zelf beperkt?
Ik ben altijd vrij kritisch geweest over deze kwestie. Deze ranglijst gaat niet over kwaliteit, maar alleen over cijfers. Met andere woorden, als ik een crianza heb die ik niet heb verkocht en ik laat hem langer staan, kan het dan uiteindelijk een reserva worden? Dit is niet logisch, want uiteindelijk is het dezelfde wijn met verschillende tijden. Het vat moet een rode draad zijn die alle componenten verbindt die de wijn creëren: het fruit, de bodem, het klimaat, de mensen, maar het kan niet de indicator van de wijn zijn. In tegenstelling tot wat je zou denken, heeft een nieuw vat altijd minder invloed op de wijn dan een oud vat. In een gebruikt vat zit ongeveer 10 liter wijn vast in het hout, dat onbeschermd is en de nieuwe wijn kan aantasten met oxidaties, geuren of andere gebreken.

- Wat betreft de wijnen van de DOCa heb je meer dan eens gezegd dat je van de Rioja een kleine Bourgogne wilt maken waar perceelwijnen de boventoon voeren. Denk je dat de toekomst van deze herkomstbenaming gebaseerd is op deze differentiatie?
Het is niet dat ik van de Rioja een Bourgogne wil maken. Dat is al zo. Er is een oneindigheid aan bodems, klimaten, oriëntaties die de regio uniek maken. Wat we moeten doen is de waarde ervan verhogen. Met andere woorden, er echt in geloven. Toen ik naar de Bourgogne reisde, ging er een hele wereld voor me open. Ik dacht, dit is wat we moeten doen in de Rioja: Vinos de Pago. Dit concept was echter te revolutionair in Spanje. Zeggen dat we de expressie van de wijngaard in de wijn wilden vastleggen klonk als Chinees. Zelfs de toenmalige voorzitter van de DOCa. Rioja schreef een artikel getiteld "Vinos de pago o de pega" waarin hij Rioja verdedigde als een grote wijngaard waar elk wijnhuis zijn identiteit markeerde en waarbij het geen zin had om onderscheid te maken naar percelen. Anderzijds is de classificatie "Viñedo Singular" rechtstreeks gekoppeld aan een perceel, maar classificeert enkel de leeftijd of de productie en nooit de intrinsieke kwaliteit van die wijn. Om een goede wijn te zijn, moet die wijn zich gedurende vele jaren bewijzen. Het is geen kwestie van getallen, maar van feiten.

- Buiten de Rioja heb je ook je geluk beproefd en ben je erin geslaagd om de essentie van andere regio's perfect te vangen. Wat maakt Teso La Monja tot een van de mythes van de Spaanse wijn?
Wat je hebt is heel eenvoudig: een wijngaard die uniek is in de wereld. Tegenwoordig zijn er grote wijngaarden, maar er zijn er geen zoals Teso La Monja. Zuiverheid, magie, kracht en unieke expressiviteit. Een unieke druif die afhankelijk is van minimale tussenkomst in de wijnmakerij om deze unieke identiteit te bewaren en niet te wijzigen.

- We weten dat je van begin tot eind aandacht hebt voor elke wijn die in je kelders wordt geproduceerd. San Vicente, El Puntido, La Nieta, Amancio, El Bosque, Alabaster, Victorino... Kun je ons vertellen welke je oogappel is? Is het ook degene die je de meeste hoofdpijn heeft bezorgd of was het maken een fluitje van een cent?
Elk moment heeft zijn wijn. Met mijn vrouw trekken we bijvoorbeeld meestal een San Vicente open, een wijn die het begin van het bedrijf heeft gemarkeerd en die de naam draagt van onze beschermheilige en die van alle wijnboeren. Met mijn vrienden drink ik graag Sierra Cantabria Colección Privada omdat deze wijn joviaal en vrolijk is en iedereen hem lekker vindt. Thuis drinken we het meest de Sierra Cantabria Murmurón, de favoriet van mijn vader. Het is een wijn die je direct meeneemt naar het favoriete moment van de wijnboer: de druivenoogst. Deze laatste heeft me de meeste hoofdpijn heeft bezorgd omdat het een uitdaging voor me was in mijn begin toen ik koolzuurmaceratie waardig wilde maken.

- Met zoveel projecten achter de rug, heb je momenten van ontspanning nodig. Wat doe je in je vrije tijd? Heb je hobby's waarmee je aan je zorgen kunt ontsnappen?
Ik hou veel van sport. Het hele gezin geniet van skiën. Het stelt ons in staat om samen te reizen, te genieten van de sneeuw, het landschap, de gastronomie en ontspannen samen te zijn. De laatste tijd ben ik ook gaan mountainbiken. Verdwalen in de prachtige landschappen van San Vicente de la Sonsierra is onbetaalbaar.

- Kun je ons tot slot de naam vertellen van een wijn die onlangs je ziel heeft veroverd en waarom?
Ik heb al eerder gezegd dat wijn een wereld van emoties is die samenhangen met het moment waarop je je bevindt en de mensen met wie je bent. Daarom zijn de wijnen van mijn vrienden mijn grote zwakte. Bij wijnen van collega's als Álvaro Palacios of Juan Carlos López de Lacalle draait alles om emotie.